Tuổi thơ Tân èo ọt, thiếu vắng đôi bầu sữa mẹ. Ngoại Tân nuôi anh bằng nước cơm chắt pha đường. Khi Tân khóc bà cho chiếc núm vú bằng cao su vào miệng.
Tình cảm đầu đời của anh được hình thành từ lòng yêu mến cái bình, gương mặt hiền hậu của ngoại, hơi ấm bàn tay và giọng ru à… ơi trăn trở theo nhịp võng đưa: “Trời mưa bong bóng phập phồng. Mẹ đi lấy chồng con ở với ai”. Hình ảnh tình yêu thương của cha mẹ luôn là nỗi khát khao theo Tân suốt những ngày tháng lớn dần lên và luôn là một ẩn số mà suốt đời anh luôn tìm hiểu vẫn chưa đi đến được tận cùng.
Nhà đơn chiếc một bà một cháu nên Tân thường chạy sang nhà dì Năm cùng với Liên, con gái dì đùa giỡn, chơi nhà chòi, bắt ốc… Tình cảm thân thiện ngày càng lớn dần lên theo tuổi tác hai đứa. Tân và Liên vui đùa quấn quýt bên nhau cùng cắp sách đến trường. Ở lớp Tân luôn bênh vực Liên mỗi khi bị mấy đứa con trai nghịch ngợm, hay giúp Liên làm thủ công, bắt bướm, chích phoóc- môn, hái cây dương xỉ ép… Hai đứa rất mê những mẫu chuyện cổ tích mà bà ngoại Tân thường kể, những đêm trăng rằm, ngồi nhai bánh tráng giòn rụm mê say theo giọng bà trầm ấm, lúc vút cao lên theo từng chi tiết của câu chuyện.
Từ khi bỏ quê nhà ra đi, mẹ Tân không trở về. Thỉnh thoảng bà gởi cho ngoại chút tiền. Bà nói với Tân mẹ anh đã lập gia đình và đi làm ăn ở tận miền Trung. Ngày Tân thi đậu đại học, dì Ba sang rước ngoại về bên nhà dì để chăm sóc. Nhà dì cũng gần đó cách nhau mấy bờ đất. Những năm tháng lên Sài Gòn ăn học, lòng anh lúc nào cũng đao đáo nhớ về quê nhà có bến nước, chiếc cầu tre, có ánh mắt trông đợi của Liên và những đêm trăng sáng ngồi nghe bà kể chuyện. Mới thoáng mà đã hơn mười năm. Dù đã trưởng thành nhưng anh cứ ngỡ mình còn nhỏ bé, anh vẫn khao khát được ngồi bên bà nghe kể chuyện và vui đùa bên Liên. Lần này về thăm, tuổi ngoại đã gần bước vào lục tuần, nhưng mắt bà vẫn còn sáng đầy nghị lực. Bà vẫn luôn tỏ ra cho con cháu thấy bà vẫn còn một niềm tin mạnh mẽ, lạc quan vào thế hệ mai sau. Nhưng đôi lúc Tân cũng bắt gặp nỗi lo trong ánh mắt bà, mỗi trưa khi mấy đứa nhỏ chào dì Ba đi học. Tân ngồi cạnh bà, ánh mắt gần như tạ lỗi:
– Con lên Sài Gòn ăn học, đi làm, ít có dịp về thăm bà. Giờ về lại đòi bà kể chuyện, nướng bánh.
Bà anh nhìn nhân hậu, cười nói:
– Con biết suy nghĩ như vậy cũng an ủi lòng bà. Bà chỉ mong con làm việc gì cũng vậy, phải sống thật lòng, luôn quan tâm đến mọi người.
Ngoại Tân ngưng giọng, với tay cầm tách trà đưa lên môi. Anh nhìn hai ánh mắt bà hoe đỏ, lòng anh đầy những lo lắng. Đang lúc bối rối chưa biết hỏi ngoại điều gì thì bà kéo vạt áo bà ba lên lau vệt trầu trên môi:
– Ngoại nuôi con từ nhỏ cũng như nuôi mẹ con vậy. Mưa trên trời mưa xuống, có bao giờ từ dưới mưa lên đâu con. Nếu bà đốt phá rừng thì mẹ con không có gỗ. Còn mẹ con đốt rừng, hủy hoại thiên nhiên thì con phải vất vả thiên tai.
Như chợt nhớ ra điều gì, bà ngưng giọng ngập ngừng.
– Nhưng mà mẹ con…
– Mẹ con sao hả ngoại? – Tân hỏi.
Trầm giọng, ngoại anh nói tiếp:
– Nhưng mà thôi, sau này con lập gia đình, sẽ thấu hiểu điều đó.
Bà lấy lá trầu, phết chút vôi, cho vào miếng cau, những ngón tay gầy guộc của bà cuốn miếng trầu lại cho vào ống. Tay bà ngoáy liên tục, khi chất trầu, cau, vôi đã mềm hòa quyện vào nhau, bà cho vào miệng nhai ngon lành như thể thời bà còn son trẻ nhai miếng thịt vịt xào gừng. Mắt bà hướng về phía xa xa, nghĩ ngợi… Một lát sau bà với tay lấy chiếc ống nhổ lên, nhả bã trầu. Tân nhanh tay xé cho bà miếng thuốc, bà cầm lên nhìn Tân trìu mến. Lòng Tân rượi buồn khi biết bà anh đang khóc. Bà cầm lấy tay Tân, kéo anh xích lại gần, nói trong giọng nghẹn ngào:
– Sao đến tuổi này rồi mà con chưa… lập gia đình?
Tân bối rối, ấp úng trả lời ngoại:
– Dạ con… con cũng tính… nhưng khi tốt nghiệp xong phải đi làm, lo cho tương lai trước đã rồi mới tìm người bạn trăm năm.
Tân xoa bóp hai bờ vai ngoại, nói nịnh:
– Đàn ông mà ngoại, bốn mươi chưa có sự nghiệp thì coi như cuộc đời hư… Có công danh rồi cưới vợ muộn gì ngoại.
Bà giả như giọng hờn trách:
– Bây nói vậy! Cha già con muộn, lúc đó ngồi than.
Bà cười méo xệch bờ môi, xoa đầu Tân như thể anh còn thơ dại:
– Thôi đi, đừng có giấu bà, chắc bây chưa quên được con Liên phải không? Mấy lần gởi thơ về bây luôn nhắc, hỏi thăm nó. Để bà kể chuyện này cho con nghe. Tội nghiệp con nhỏ sống không có hạnh phúc, vợ chồng cự cãi cắng đắng nhau suốt. Chồng nó là thằng rượu chè be bét, đá gà suốt ngày không phụ tiếp vợ con gì cả. Đất vườn cha mẹ để lại cứ bán hết miếng này sang miếng khác. Nó chết vì chứng bệnh xơ gan cổ trướng. Giờ con Liên sống với nhỏ Hoài con gái nó. Cũng lâu rồi có nhiều người thấy nó hiền, siêng năng, giỏi nên thương, gạ mai mối nhưng lòng nó nào ưng chịu. Thôi chút bây qua thăm, nó cũng sang đây chăm sóc bà và nhắc bây hoài.
Tân rót tách trà, cầm hai tay đưa cho bà, nhỏ nhẻ: