Theo phòng Quản lý đất đai (Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng), hiện tại, giá đất tại [replacer_a] đã được đẩy đến mức... kịch trần của quy định. Trong khung giá đất của thành phố Đà Nẵng quy định, giá đất cao nhất là 81 triệu đồng/m2, thấp nhất trong khu vực đô thị là 2,3 triệu đồng/m2, tuy nhiên, giá đất này không sát với giá đất trên thị trường. Lý giải cho tình trạng chênh lệch trên, nhiều chuyên gia cho rằng "do sự gò ép" trong khung giá của Chính phủ.


"Thông tin nói rằng bảng giá đất đó thiệt cho dân trong giải phóng mặt bằng theo tôi là không đúng (?) vì việc bồi thường được tính theo giá thị trường (Nghị định 69). Việc giao đất cũng vậy. Đà Nẵng có những vị trí đã từng giao dịch lên đến 600 triệu đồng /m2, trong khi đó giá đất cao nhất ở khu vực đô thị theo Khung giá đất của Chính phủ là 67 triệu đồng/m2. Tất nhiên việc tính toán theo giá thị trường Luật cũng chỉ quy định là giá đất ở "điều kiện bình thường". Trên thực tế, giá đất lúc lên lúc xuống, biến động liên tục.

Theo ông Đỗ Vũ Khiêm, chuyên viên phòng Quản lý đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng cho biết, giá chuyển nhượng đất kê khai trong hợp đồng chỉ có 25 triệu đồng/m2. Trong trường hợp chuyển nhượng mà xác định được giá mua, giá bán [replacer_a] theo quy định, thì thuế thu nhập sẽ tính bằng 25% chênh lệch giá mua, giá bán; trường hợp không xác định được giá mua, giá bán theo quy định thì thuế thu nhập tính bằng 2% giá chuyển nhượng đất - giá chuyển nhượng đất xác định theo bảng giá đất do thành phố quy định, nếu các hộ dân kê khai thấp hơn bảng giá đất”.

Được biết, việc xây dựng bảng giá đất tại Đà Nẵng, khái niệm giá đất trong "điều kiện bình thường" được quy định trong Nghị định 123 của Chính phủ được hiểu là khi chuyển nhượng đất mà không có yếu tố về biến động như thay đổi quy hoạch, đầu cơ, ảnh hưởng tài chính. Tuy nhiên, theo phòng Quản lý đất đai của Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng, trên thực tế, để xác định được giá đất trong điều kiện bình thường là rất khó.

Thị trường bất động sản nói chung và thị trường nhà ở, đất ở nói riêng trong thời gian vừa qua biến động phức tạp theo xu hướng giá cả tăng cao, vượt quá khả năng về tài chính của một bộ phận lớn dân cư, dẫn đến sức ép về nhà ở ngày càng tăng, đặc biệt là tại khu vực đô thị. Bộ Xây dựng đã nhìn nhận một thực tế, các đối tượng là công chức, viên chức, lực lượng vũ trang hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, những người có thu nhập trung bình và thu nhập thấp rất khó khăn trong việc tạo lập nhà ở cho bản thân và gia đình.

Hiện tượng đầu tư, làm giá, mua đi bán lại nhà ở kiếm lời diễn ra tương đối phổ biến và đã từng gây ra "sốt ảo", làm cho thị trường phát triển thiếu bền vững. Thị trường nhà ở phi hàng hóa có sự điều tiết của Nhà nước còn thiếu, gây khó khăn cho việc giải quyết nhà ở cho một bộ phận lớn dân cư đô thị, ảnh hưởng tới mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội.

"Trên thực tế, bảng giá đất xây dựng hàng năm tại các địa phương không sát được với giá đất trên thị trường. Theo tôi, lý giải cho việc này là khi xây dựng bảng giá đất, các địa phương mặc dù có căn cứ theo giá đất trên thị trường tuy nhiên vẫn phải đi theo khuôn của khung giá đất của Chính phủ đã quy định. Theo Nghị định 123 sửa đổi bổ sung ban hành năm 2007 về đô thị đặc biệt như Đà Nẵng, giá đất tối đa là 67,5 triệu đồng/m2. Trong điều kiện đặc biệt, giá đất này sẽ được tăng không quá 20%. Nghĩa là, khi đã đẩy lên kịch trần, giá đất tại Đà Nẵng sẽ không được quá 81 triệu/m2".

Việc thu hút các nhà đầu tư tham gia xây dựng nhà ở để cho thuê gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù tốc độ phát triển nhà ở đạt tốc độ cao trong thời gian vừa qua, nhưng vẫn còn không ít hộ gia đình phải sống trong các căn nhà chật hẹp, chất lượng kém. Cả nước vẫn còn hơn 770.000 hộ gia đình có diện tích nhà ở bình quân dưới 5 m2/người.

Thời gian qua, chỉ một số đô thị lớn như Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng… thực hiện việc phát triển nhà ở theo dự án, còn nhiều địa phương khác vẫn thực hiện hình thức chia lô, bán nền. Bộ Xây dựng đánh giá, kế hoạch phát triển nhà ở vẫn phụ thuộc vào tiến độ thực hiện dự án của các chủ đầu tư, Nhà nước chưa chủ động để can thiệp, cân đối cung - cầu, thiếu quỹ đất để phát triển nhà ở cho các đối tượng chính sách xã hội, người có thu nhập thấp và người nghèo.

Được biết, hiện nay, giá đất ngoài thị trường ở những vị trí thuận lợi như quận Thanh Xuân, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Cầu Giấy, Ba Đình đang dao động từ 70-400 triệu đồng/m2. Trong khi đó, khung giá đất cao nhất của Chính phủ quy định chỉ có 81 triệu đồng/m2. Như vậy, sự chênh lệch giữa 81 triệu đồng/m2 với 400 triệu đồng /m2 là khoảng cách quá lớn. Về vấn đề nhiều người cho rằng các chủ kinh doanh chuyển nhượng đất trên thị trường không khai đúng giá đất trong giao dịch sẽ ảnh hưởng đến việc thất thu thuế, đây chính là việc thuộc về các cơ quan ban ngành về ngành thuế tại Đà Nẵng cần giải quyết.

Tại khu vực đô thị, cơ cấu nhà ở còn chưa hợp lý, tâm lý muốn sở hữu nhà ở, muốn ở nhà thấp tầng gắn với đất còn phổ biến, vì vậy tỷ trọng nhà ở chung cư chỉ chiếm 1,23% tổng số nhà ở cả nước, Hà Nội là địa phương có tỷ lệ nhà chung cư cao nhất nhưng mới đạt tỷ lệ 16,64%, trong khi đó tại TP. HCM tỷ lệ nhà chung cư mới đạt 6,13%. Hầu hết các doanh nghiệp chỉ chú trọng phát triển nhà ở thương mại cao cấp, diện tích lớn để bán với giá cao cho những người có thu nhập cao mà chưa quan tâm phát triển các loại căn hộ có diện tích nhỏ, có giá bán phù hợp với người dân có thu nhập thấp, trung bình.