Tọa lạc trên một ngọn đồi nhỏ cách trung tâm thành phố 2 km, Tháp bà Ponagar công trình tiêu biểu cho văn hóa Chăm ở Nha Trang. Tháp thờ nữ thần Ponagar, bên cạnh các vị thần quan trọng khác của Ấn Độ giáo.
Cái tên tháp bà Ponagar là câu chuyện truyền thuyết xa xưa đầy thú vị mà mỗi lần về Nha Trang người ta thường hay kể lại. Chuyện kể về nàng tiên nữ Thiên Y Ana xuống trần chuyên giúp dân cày kéo, kéo vải, dệt sợi và có được cuộc sống ấm no. Khi hoàn thành nhiệm vụ, bà trở về trời, dân làng nhớ tới công ơn to lớn của bà của bà nên đã xây dựng tháp tạc tượng thời phụng, mỗi năm vào ngày 23/3 Âm lịch đều làm lễ dâng hoa và đặt tên là tháp bà Ponagar tức Thiên Y Ana Thánh Mẫu.

Tháp Ponagar thuộc nền văn hóa Chăm Pa với lối kiến trúc cực kỳ độc đáo. Ponagar sở hữu một hệ thống các bức phù điêu đắp với nhiều hình trang trí đẹp mắt. Đến thăm tháp bà vào buổi sáng sẽ cảm nhận sự yên bình và tuyệt vời nơi đây. Những tia nắng chiếu qua những ô cửa kính sẽ càng làm cho không gian trở nên rực rỡ hơn rất nhiều.
Tháp được xây dựng theo phong cách cổ điển đặc trưng của người dân tộc Chăm với 3 tầng. Ghé thăm tầng thứ nhất, bạn đi qua những bậc thang đá vững chắc để lên được tầng giữa.Tầng giữa là Mandapa dành cho khách hàng hương nghỉ ngơi. Còn tầng cao nhất là nơi đẹp nhất, cũng là nơi chứa nhiều tượng thần và kiệt tác về điêu khắc Chăm Pa được khắc tạc khéo léo bằng loại đá hoa cương màu đen tinh tế và quý hiếm.
Ngước nhìn lên trên đỉnh tháp bạn sẽ được chiêm ngưỡng thần Shiva cỡi ngưu thần Nandin với các bức tượng linh vật như chim thiên nga, dê, voi …. Mặt ngoài tường tháp lại được trang trí bởi những hình điêu khắc mang nhiều hình thù khác nhau như vũ công, người chèo thuyền, xay gạo hay đi săn với cung tên. Cửa chính ở phía đông dẫn vào một tiền sảnh, hai bên là hai trụ đá được khắc truyền ký đang đỡ lấy phiến đá khắc hình nữ thần Durga đang múa giữa hai chú nhạc công. Cuối tháp có một bệ thờ bằng đá đặt tượng Bà PoNagar với mười cánh tay. Đôi tay bà đặt uy nghi trên gối, các bàn tay khác thì cầm đoản kiếm, mũi tên, chùy và cây lao ở bên phải và chuông, đĩa, cung và tù như luôn trong tư thế bảo vệ, che chở cho dân làng nơi đây.

Tới thăm tháp bà Ponagar, ngoài chiêm ngưỡng những vẻ đẹp tuyệt vời mang dư âm cổ kính ấy, bạn còn được hòa mình những tiết mục biểu diễn múa Chăm của đồng bào dân tộc. Bạn có thể tới đây vào mùa lễ hội tháng 3 để có thể thường thức nhiều điều thú vị hơn thế nữa.
Chúc bạn có một hành trình may mắn.