Bài toán “Tìm x” lớp 4–5: Các dạng phổ biến & cách giải nhanh, bài tập ôn luyện

“Tìm x” là dạng toán trọng tâm trong chương trình Toán lớp 4 và lớp 5, đồng thời cũng là dạng bài xuất hiện thường xuyên trong đề kiểm tra, thi học kỳ và kỳ thi học sinh giỏi tiểu học. Đây là dạng toán rèn luyện tư duy ngược, khả năng phân tích và xử lý phép tính một cách linh hoạt.

Trong bài viết này, cùng khám phá: ✔️ Tìm x lớp 4 gồm những dạng nào? ✔️ Phương pháp giải nhanh và mẹo tránh sai lầm ✔️ Bài tập tìm x tiểu học có đáp án để luyện tập ngay tại nhà!

1. Bài toán tìm x là gì?

Bài toán “tìm x” là dạng toán trong đó x là một ẩn số chưa biết, học sinh cần thực hiện các bước tính toán để tìm ra giá trị của x thỏa mãn phép tính đã cho.

? Ví dụ đơn giản: x + 3 = 10 ⇒ x = 10 - 3 = 7

2. Các dạng bài “Tìm x” phổ biến trong chương trình lớp 4-5

? Dạng 1: Tìm x trong phép cộng, trừ, nhân, chia cơ bản

Đây là dạng cơ bản nhất, thường xuất hiện khi trẻ mới làm quen với phép tính.

Ví dụ:

• x + 15 = 28

x = 28 - 15

X = 13

• x - 7 = 21

x = 21 + 7

X = 28

• x × 4 = 32

x = 32 : 4

X = 8

• x : 5 = 6

x = 6 × 5

x = 30

? Mẹo ghi nhớ:

• Hiểu bản chất bài toán và vị trí của x là gì để tìm giá trị của x.

Phép cộng: x + 2 = 5 (x là số hạng chưa biết)

• Muốn tìm số hạng chưa biết, hãy lấy tổng trừ đi số hạng đã biết

Phép trừ:

• x - 3 = 8 (x là số bị trừ)
• Muốn tìm số bị trừ, hãy lấy hiệu cộng với số trừ
• 12 - x = 5 (x là số trừ)
• Muốn tìm số trừ, hãy lấy số bị trừ trừ đi hiệu

Phép nhân: x × 3 = 18 (x là thừa số chưa biết)

• Muốn tìm thừa số chưa biết, hãy lấy tích chia cho thừa số đã biết

Phép chia:

• x : 5 = 4 (x là số bị chia)
• Muốn tìm số bị chia, hãy lấy thương nhân với số chia
• 32 : x = 8 (x là số chia)
• Muốn tìm số chia, hãy lấy số bị chia chia cho thương

? Dạng 2: Tìm x có x xuất hiện nhiều lần

Ví dụ: x × 3 + x × 7 = 30 ? Giải: x × 3 + x × 7 = 30

x × 10 = 30

x = 30 : 10

x = 3

Lưu ý: Tính tổng số lần của x bằng cách sử dụng tính chất phân phối của phép nhân và phép cộng

? Dạng 3: Tìm x khi hai vế là các phép tính

Ví dụ: x + 7 = 35 - 12 ? Giải: x + 7 = 23

x = 23 - 7

x = 16

? Dạng 4: Tìm x trong phân số hoặc liên quan đến quy đồng

Dạng này dành cho học sinh khá giỏi, thường thấy ở lớp 5.

Ví dụ: x/3 = 5/6 ? Giải: Nhân chéo: 6x = 15 → x = 15 : 6 = 2.5

? Dạng nâng cao: x : 2 = 1/4 → x = 1/4 × 2 = 1/2

? Dạng 5: Tìm x trong các bài toán có lời văn

Dạng này cần học sinh phân tích tình huống, biểu diễn bài toán thành phép tính có ẩn x.

Ví dụ: Một cửa hàng bán được 7 kg gạo trong buổi sáng, buổi chiều bán được x kg. Tổng cộng bán được 20 kg. Hỏi buổi chiều bán bao nhiêu kg?

? Giải: 7 + x = 20 x = 20 - 7 = 13

3. Phương pháp giải nhanh bài toán tìm x lớp 4

✅ Bước 1: Xác định phép toán liên quan đến x

→ x đang được cộng, trừ, nhân hay chia?

✅ Bước 2: Tìm phép tính ngược lại

Phép toán gốc Phép toán để tìm x x + a = b x = b - a x - a = b x = b + a x × a = b x = b : a x : a = b x = b × a

✅ Bước 3: Tính cẩn thận - trình bày rõ ràng

4. Mẹo học và tránh sai lầm thường gặp

❌ Lỗi phổ biến:

• Không xác định đúng phép tính và vị trí của x
• Quên thực hiện theo thứ tự ưu tiên (ngoặc trước - nhân chia - cộng trừ)
• Không kiểm tra lại kết quả bằng cách thay x vào đề bài

✅ Mẹo học nhanh:

• Nắm rõ bản chất của phép tính và xác định đúng vị trí của x
• Kiểm tra ngược bằng cách thay x vào lại phương trình
• Luyện tập thường xuyên với bài toán từ đơn giản → nâng cao

5. Bài tập tìm x tiểu học có đáp án

Bài 1: Tìm x

1. a) x + 25 = 78 b) x - 14 = 52 c) x × 6 = 54 d) x : 4 = 12

Đáp án: a) x = 78 - 25 = 53 b) x = 52 + 14 = 66 c) x = 54 : 6 = 9 d) x = 12 × 4 = 48

Bài 2: Tìm x (nâng cao)

1. a) x + 7 = 30 - 9 b) 5 × x - 3 = 22 c) x/2 = 4.5 d) x - (15 - 7) = 9

Đáp án: a) x = 21 - 7 = 14 b) 5x = 25 → x = 5 c) x = 4.5 × 2 = 9 d) x - 8 = 9 → x = 17

Bài 3: Bài toán có lời văn

Lan có x viên bi, cho bạn 12 viên nên còn 18 viên. Hỏi ban đầu Lan có bao nhiêu viên bi?

? x - 12 = 18 → x = 18 + 12 = 30

Bài 4:

(3 × x − 12) : 3 = 6

Đáp án:

(3 × x − 12) = 6 × 3

(3 × x − 12) = 18

3 × x = 18 + 12

3 × x = 30

x = 30 : 3

x = 10

Bài 5:

Một cửa hàng bán 8 chiếc áo giống nhau được 960 000 đồng. Hỏi mỗi chiếc áo giá bao nhiêu tiền?

Đáp án:

8 × x = 960000

x = 960000 : 8

x = 120000

Bài 6:

Một thùng chứa được 24 lít nước. Người ta đã đổ vào thùng một lượng nước, sau đó đổ thêm 6 lít nữa thì đầy thùng. Hỏi lúc đầu người ta đã đổ vào thùng bao nhiêu lít nước?

Đáp án:

x + 6 = 24

x = 24 - 6

x = 18

Bài 7:

3 kg gạo giá 54.000 đồng. Mua x kg gạo thì hết 90.000 đồng. Tính giá trị của x.

Đáp án:

Ta có tỉ lệ: 54000/3 = 90000/x

90000/x = 18000

x = 90000/18000

x = 5

6. Kết luận

Bài toán tìm x lớp 4 không chỉ rèn kỹ năng tính toán mà còn nâng cao tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề của học sinh. Việc thành thạo các dạng bài toán tìm x tiểu học sẽ giúp trẻ tự tin hơn khi làm toán và chuẩn bị tốt cho các bậc học cao hơn.

Hãy khuyến khích trẻ luyện tập hàng ngày, áp dụng các mẹo tính nhanh, và đừng quên kiểm tra kết quả bằng cách thay x vào đề bài để chắc chắn rằng đáp án đã chính xác.